Dự án alibaba an phước trước khi có phê duyệt tổng dự toán, quyết định chỉ định thầu, thậm chí trước cả khi có... kế hoạch đấu thầu; sai khối lượng ở mức độ lớn, phải giảm trừ quyết toán; chỉ định thầu...


Đến nay chỉ có Hà Nội và Đồng Nai có đề án trình nhưng khi thực hiện thì hiệu quả chưa cao. Mới đây nhất và có lẽ là khả quan nhất là đề án “Phát triển nhà ở xã hội thành phố Cần Thơ” mà Sở Xây dựng Cần Thơ đang hoàn tất các thủ tục cuối để trình duyệt. Theo đề án này thì từ nay đến năm 2020 Cần Thơ sẽ xây dựng trên 60.000 căn hộ cho người có thu nhập thấp với tổng vốn đầu tư 10.800 tỷ đồng.

Kiểm tra việc quyết toán của 32 dự án - gói thầu, ngành chức năng còn xác định giá trị chênh lệch lên tới gần 3 tỷ đồng. Hơn 3,4 tỷ đồng trong đó đã được kiến nghị thu hồi nộp NSNN. 23 dự án đất nền giá rẻ, gói thầu còn lại chưa thẩm tra quyết toán cũng xác định được chênh lệch hơn 8,5 tỷ đồng (trong đó kiến nghị thu hồi nộp NSNN hơn 5 tỷ đồng).

Hiện Bộ tiếp tục yêu cầu các địa phương triển khai ngay việc xây dựng đề án xây dựng nhà ở xã hội tại địa phương mình cụ thể hàng năm cho đến năm 2020. Theo đó đề án cần xác định rõ về quỹ đất xây dựng, nguồn vốn xây dựng để Bộ có kế hoạch cụ thể trình Chính phủ.


Trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu, chủ đầu tư đã không phát hiện kịp thời, không làm rõ những dấu hiệu bất bình thường này. Sau này, khi giải trình với cơ quan chức năng, Sở Kế hoạch và Đầu tư TP giải thích là "chỉ so sánh giữa hồ sơ dự thầu và hồ sơ mời thầu, chứ không so sánh hồ sơ của các đơn vị dự thầu với nhau, nên không phát hiện được". Đánh giá về tình trạng này, có người cho rằng: Việc phê duyệt chỉ là hợp thức hóa cho chủ đầu tư ưu ái các dự án, các gói thầu đã được "nhắm trước".

Trong Luật Nhà ở đã quy định rõ, chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội không được quyết định giá bán, giá thuê nhà mà giá phải do Nhà nước quy định. Ở đây là UBND các tỉnh sẽ tự đưa ra giá cho những căn hộ trên địa bàn mình theo nguyên tắc bảo toàn vốn để đầu tư tiếp xây dựng tiếp và chủ đầu tư sẽ theo đó áp dụng. UBND tỉnh cũng sẽ quyết định về đối tượng được thuê, mua nhà ở xã hội.

Nguyên nhân chênh lệch được xác định chủ yếu là do sai khối lượng (hơn 4,6 tỷ đồng), sai đơn giá... Cơ quan chức năng đã kiến nghị giảm quyết toán ở một số công trình (trong đó có dự án cầu Rạch Ông) với con số kỷ lục "giá trị giảm quyết toán bằng 23,8% giá trị quyết toán". Tại dự án cầu Phạm Văn Chí, số giảm là 5,3%, dự án Trường Giáo dục giải quyết việc làm số 4, con số đề nghị giảm quyết toán gần 980 triệu đồng (5,2% giá trị đề nghị quyết toán của dự án)...

Nhận xét về lý do xin được đấu thầu hạn chế của 232 gói thầu theo chủ trương của UBND TP. Hồ Chí Minh, cơ quan chức năng cho rằng: Phần lớn những lý do này không hợp quy định về điều kiện đấu thầu hạn chế theo Quy chế đấu thầu ban hành kèm theo Nghị định 88/CP của Chính phủ. Phải chăng lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh định lập riêng "cơ chế", bỏ qua quy định của Chính phủ?...